Lesson 3 : Sign Board and Its Types (સાઈનબોર્ડ અને તેના પ્રકારો)

 Lesson 3 : Sign Board and Its Types (સાઈનબોર્ડ અને તેના પ્રકારો)

• પરિચય (Introduction) : ઈન્ડસ્ટ્રીઝમાં કામ કરતી વખતે અકસ્માતોને રોકવા માટે જુદા જુદા પ્રકારની સલામતીની નિશાનીઓનો ઉપયોગ થાય છે. દા.ત. 'No Smoking' ની નિશાની. ઈન્ડસ્ટ્રીમાં આવી સલામતીની નિશાનીઓ લગાવલી હોવા છતાં તેના વિશેની ઓછી સમજ કે અજ્ઞાનતાને કારણે અકસ્માત થઈ શકે છે.
• સલામતીની નિશાનીઓને ચાર વિભાગમાં વહેંચવામાં આવી છે. દરેકને તેના આકાર અને કલર વડે ઓળખવામાં આવે છે. ઘણીવાર તેમાં ફક્ત ચિન્હ હોય છે, જ્યારે કેટલીક નિશાનીમાં આંકડા અને અક્ષર હોય છે. તેના દ્વારા વધારાની બીજી માહિતી પણ મળી શકે છે. દા.ત., જરૂરી અંતર, ક્રેઈન ઉપર સલામત લોડ વગેરે. સલામતીની નિશાનીઓને બોર્ડ ઉપર પ્રદર્શીત કરવામાં આવે છે. આથી તે સાઈન બોર્ડે તરીકે ઓળખાય છે. આ નિશાનીઓના મુખ્ય ચાર પ્રકાર નીચે મુજબ છે.
•  પ્રોહીબીશન સાઈન (Prohibition signs): તે ગોળાકાર હોય છે. તેની બોર્ડર અને વચમાં ત્રાંસી લાઈન લાલ કલરમાં હોય છે, તથા સફેદ બેક ગ્રાઉન્ડમાં કાળો સિમ્બોલ દોરેલો હોય છે. તે સિમ્બોલમાં દોરેલી વસ્તુ કરવાની મનાઈ છે તેમ દર્શાવે છે. દા.ત. આકૃતિ-1માં દર્શાવેલી નિશાની ધુમ્રપાન નિષેધ છે તેમ દર્શાવે છે.

• મેન્ડેટરી સાઈન (Mandatory Signs) : તે ગોળાકાર હોય છે. વાદળી બેક ગ્રાઉન્ડમાં સફેદ સિમ્બોલ વડે દર્શાવાય છે. તે સિમ્બોલમાં દોરેલી વસ્તુ ફરજીયાત કરવી તેવું દર્શાવે છે.
• દા.ત. આકૃતિ 2માં દર્શાવેલી નિશાની હાથમાં સલામતી માટે મોજા પહેરવા તેમ દર્શાવે છે. આ ઉપરાંત આકૃતિ 3માં કેટલીક મેન્ડેટરી સાઈન દર્શાવેલી છે.

• વોર્નીંગ સાઈન (Warning Signs): તે ત્રિકોણાકાર હોય છે. જેની બોર્ડર તથા સિમ્બોલ કાળા કલરમાં હોય છે. તેનું બેક ગ્રાઉન્ડ પીળા કલરમાં હોય છે. આ ભયસૂચક નિશાની છે.

• દા.ત. આકૃતિ 4માં દર્શાવેલી નિશાની ઈલેક્ટ્રીક શોકનું જોખમ દર્શાવે છે. આ ઉપરાંત આકૃતિ 5 માં પણ કેટલીક વોર્નીંગ સાઈન દર્શાવેલી છે 

• ઈન્ફોર્મેશન સાઈન (Information Signs): તે ચોરસ આકરની હોય છે. તેમાં લીલા બેક ગ્રાઉન્ડમાં સહેદ સિમ્બોલ હોય છે. જેમાં અંદર દોરેલો સિમ્બોલ સલામતી માટેની વ્યવસ્થા બાબતની માહિતી પુરી પાડે છે. દા.ત. આકૃતિ 6માં દર્શાવેલી નિશાની First Aid Point (પ્રાથમિક સારવાર)ની માહિતી દર્શાવ છે.

🙏🙏🙏👉👉👉